Merhaba 21 Mart Dünya Down Sendromu günü için size bir mesajımız var!
Birleşmiş Milletlerin kabul gördüğü 21 Mart’ ın anlam ve önemi konumuzla ilgili 21. Kromozon’un iki adet değil 3 adet olması ile ilişkilidir. Renkli çoraplar giydiğimiz ve farkındalık uyandırmak istediğimiz genel durum ise down sendromlu bireylerin sahiplendiği ‘’ortak farkındalık’’ hareketidir, kromozomların şeklide biraz çoraplara benzemektedir. Herkesin farklı renkler gibi dünyanın vazgeçilmez bir parçası olduğunu ve birbirini tamamladığını bizlere gösterir ve hepimize daha renkli günler sunar.
Down Sendromu, (kısaca DS) genetik bir farklılık, bir kromozom anomalisidir. En basit anlatımı ile sıradan bir insan vücudunda bulunan kromozom sayısı 46 iken DS'lu bireylerde bu sayı üç adet 21. kromozom olması nedeniyle 47 olmaktadır. Down Sendromu tedavi edilebilen bir hastalık değil, genetik bir farklılıktır. Down sendromuna sebep olduğu bilinen tek etmen hamilelik yaşıdır, 35 yaş üstü hamileliklerde risk artar. Ancak genel olarak genç kadınlar daha fazla bebek sahibi olduğundan Down sendromlu çocukların %75-80'i genç annelerin bebekleridir .Türkiye’de yaklaşık 100.000 DS ‘lu kişi olduğu tahmin edilmektedir. Hafif veya orta seviye zihinsel ve fiziksel gelişim geriliğine sebep olur.
Özel eğitim gerektiren çocuklar, öğrenme konusunda onları akranlarından ayıran farklılıkları nedeniyle yasalarla koruma altına alınmıştır. Çocuktaki engelin kalıcı veya geçici olması onun koruma altına alınmaması için bir neden oluşturmaz. Asıl olan, çocuğun yaşamının herhangi bir diliminde, herhangi bir nedenle yaşadığı sıkıntı veya engel nedeniyle eğitim hakkının ve olanağının korunmasıdır. Söz konusu bireylerin tamamı “özürlü ya da engelli birey” değil “özel eğitime ihtiyacı olan birey”dir.
Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği'nde” Down sendromlu birey” tanımına yer verilmemiş; sadece zihinsel engel açısından tanımlamalar yapılmıştır. Ülkemizde tüm bireylerin, bu arada Down sendromlu bireylerin de- ayrım gözetmeksizin- eğitim hakkı bulunmaktadır. Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler için zorunlu öğrenim, özel eğitime ihtiyacı olan bireyler için okul öncesi eğitim döneminde başlayıp ortaöğretim süresini de kapsayan eğitim ve öğretim sürecini anlatır.
Doğru tercih ile yapılan araştırmalar ve incelemeler sonucu ile özel eğitime ihtiyacı olan bütün öğrencilerimizin etkileşimli, karşılıklı uyum sürecini kapsayacak aşamada en önemli kısımlardan biridir,doğru şekilde planlanmalıdır. Başarılı kaynaştırma modelleri, tüm çocukların farklı olduğunu ve tüm çocukların eğitilebileceğine inanmaktadır. Bir çocuğun sisteme uyum sağlaması için çocuğun “değiştirilmesi” gibi bir şey söz konusu değildir. Bir bütün olarak okul sistemi tüm öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarını karşılamak için değişiklik yapılabilecek şekildedir. Çocuklar okula “katılmaktadır”. Bu şekilde hiçbir çocuğun “fırsat eşitliği” ilkesine uygun eğitim alması engellenemez. Asıl olan da budur, çocuğun üstün yararı her koşulda bunu gerektirir.
İlk yazımında heyecanı ile paylaşmaya çalıştığım tarafında durduğum 21 Mart özel gününde vakit ayırdığınız destek olduğunuz için teşekkür eder bende bütün Marmaris’e renkli günler dilerim.
Aysel Sönmez
Çocuk Gelişimci, Montessori Eğitmeni, Çocuk Testleri Uygulama ve Değerlendirmeci ve anne.
