BODRUM MANİLERİ KİTAPLAŞTI

Kuşkusuz, bir yerleşim yerinin toplumsal ve kültürel yapısı hakkında bilgi edinebileceğimiz kaynakların en önemlilerinden biri, o yerleşim yerinde yaşayan halkın oluşturduğu manileridir.

Sevgi, aşk, ayrılık, yaşama sevinci, ölüm, yalnızlık, özlem, sitem, eleştiri, arkadaşlık, dostluk, iş, vefa, inanç, yas, gurbet, tabiat ve daha birçok konuyu içeren maniler; halkın olaylar karşısında tamamen doğaçlama olarak, az sözcükle çok şey ifade ettiği sözlü kültür unsurlarının biridir.

2004 ve 2020 yılı arasında Bodrum kent merkezi ile çevre köy ve mahallelerinde derlenen 700 mani, Bodrum Manileri kitabıyla kamuoyunun ilgisine sunuldu.

Manilerde; Bodrum halkının hayata, olaylara, yaşadığı kente ve insanlara dair söylediği maniler nelerdir?, Yazılı literatürde, sözlü kaynaklarda yer alan maniler nelerdir? Deve güreşlerinden köy düğünlerine, asker uğurlamalarından kına gecelerine dek doğaçlama mani anlatan, söyleyen mani anaları-mani ataları

kimlerdir?

Bodrum Manileri kitabında bu soruların yanıtlarına ulaşılmaya çalışılmış ve Bodrum Manileri’nin bir kaynakta okurla buluşturulması amaçlanmıştır.

Manilerden örnekler:

İstanköyaltı Bodrum

İki dükkan bir fırın

Peynir ekmek yiye yiye

Ne ağız kaldı ne burun.

Bodrum üstü Milas

Dallarda al kiraz

Karşılıksız sevda değil mi

Aşığı ağlatan avaz avaz.

Bodrum’un çarşısına

Gün doğar karşısına

İnsan meyil mi verir

Kapı bir komşusuna.

Denizde urganım var

İpekten yorganım var

Bu gız benim olursa

Deveden gurbanım var.

Tütün diktim söküldü

Yaprakları döküldü

Eller yarim dedikçe

Benim boynum büküldü.

Mendilim kare kare

Açdın yüreğime yare

Bene fayden yok

Seni sevsem ni çare sevmesem ni çare.

Demanda taş dönmeyoru

Ocakta ateş sönmeyoru

Evlerinde gız dolupduruken

Biri benim niden olmeyoru.

Kitabın Künyesi: Cezmi Çoban, Bodrum Manileri, Yeşilyurt Kitabevi Yayınları, İzmir, 2020, (176 Sayfa)

****************

CEZMİ ÇOBAN

1985 yılında dünyaya geldi. İlk ve ortaöğretimini Muğla ve Bodrum’da sürdürdü. Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünü dereceyle bitirdi. Ulusal ve uluslararası sempozyumlarda Bodrum Yarımadası ve yakın çevresinin yerel kültürü ve değerleri ile sözlü tarihini ele alan bildiriler sundu. Çeşitli gazete, dergi, bülten ve blog sayfalarında ilçe geneline ait araştırma-inceleme yazıları yayınlandı. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Kültürel Miras ve Turizm Bölümü mezunu olan Çoban, Bodrum Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü Bodrum Kent Müzesi ve Arşivi (BODKEMA)’nde çalışmakta ve araştırmalarını Bodrum ilçe merkezi ile çevre köy ve mahallelerinde sürdürmektedir. Bodrum Manileri yazarın 14. Kitap çalışmasıdır.

YAYINLANAN KİTAPLARI:

Belleklerde Yaşayan Bodrum, 1. Baskı, İstanbul 2012; 3. Baskı, İstanbul 2018.

Muğla Bibliyografyası, Bodrum 2013. (Baskısı Tükendi)

Bodrum İlçesi Ağız Sözlüğü, İstanbul 2014. (Baskısı Tükendi)

Bodrum Denizcilik Tarihi Araştırmaları, İstanbul 2015. (Baskısı Tükendi)

Altın Makas Gümüş Bıçak -1915 Doğumlu Emekli Zabıt Kâtibi Ali Özel’in Eski Bodrum Hatıraları -, İstanbul 2015. (Baskısı Tükendi)

Bodrum Halk Masalları, Ankara 2016. (Baskısı Tükendi)

Bodrum Belediye Başkanları, Bodrum 2016. (Baskısı Tükendi)

Bodrum Bibliyografyası, Bodrum 2017.

Milas Bibliyografyası, Bodrum 2019.

Bodrumlu Amiral Turgut Reis, Bodrum, 2019.

Bodrum Efsaneleri, Bodrum, 2019.