CHP Muğla Milletvekili Avukat Gizem Özcan, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yayınlanan “İşlenmeyen Tarım Arazilerinin Tarımsal Amaçlı Kiraya Verilmesine İlişkin Yönetmelik”i ve getireceği sorunları Meclis gündemine taşıdı. 

Özcan, “Ekilmeyen arazilerin kiralama yöntemi ile tarıma döndürülmesinin arazi sahiplerinin tarım arazilerini ekmekten vazgeçmesine neden olan sorunları çözeceğini düşünüyor musunuz?” diye sordu. 

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Muğla Milletvekili Avukat Gizem Özcan, 22 Ağustos 2024 tarihinde Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yayınlanan “İşlenmeyen Tarım Arazilerinin Tarımsal Amaçlı Kiraya Verilmesine İlişkin Yönetmelik”i ve getireceği sorunları Meclis gündemine taşıdı. Uygulama ile çitçinin para kazanmadığı halde, her sene daha da borçlanarak üretmeye devam etmesine neden olacağını vurgulayan Özcan, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın yanıtlaması istemiyle Meclis’e soru önergesi verdi. 

“Tarım arazilerinin sadece % 63'ü Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı”

23 Mart 2023 tarihinde kabul edilen, 7442 sayılı Orman Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 37. Maddesi ile 3 Temmuz 2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’nun 8/K maddesinde düzenlemeler yapıldığını ifade eden Özcan, “7442 sayılı Kanun’un gerekçesinde Tarım ve Orman Bakanlığı kayıtlarında tarım arazilerinin yaklaşık % 63'ünün Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı olduğu, yaklaşık 656 bin hektar tarım arazisinin çeşitli nedenlerle atıl durumda olduğu, söz konusu arazilerin üretime kazandırılmasıyla yıllık yaklaşık 14 Milyar TL ekonomik kaybın önüne geçilebileceği belirtilmektedir” dedi. 

 “İki yıl üst üste işlenmeyen tarım arazileri kiraya verilecek”

22 Ağustos 2024 tarihine Resmi Gazete’de Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından “İşlenmeyen Tarım Arazilerinin Tarımsal Amaçlı Kiraya Verilmesine İlişkin Yönetmelik” yayınlandığını hatırlatan Özcan, “Yönetmelikte mülkiyeti gerçek veya tüzel kişilere ait olup üst üste 2 yıl süreyle işlenmeyen tarım arazileri, arazinin vasfının değiştirilmemesi ve kiralayan tarafından tarımsal üretimde kullanılması şartıyla sezonluk olarak kiraya verilmesi düzenlenmiştir. Yönetmeliğe göre, kiraya verilecek arazilerin tespiti amacıyla il ve/veya ilçe müdürlüğü bünyesinde Arazi Tespit Komisyonu oluşturulacaktır. Arazi Tespit Komisyonu Tarım ve Orman İl Müdürlüğünde il müdür yardımcısı veya şube müdürü, ilçe müdürlüğünde ilçe müdürü başkanlığında toplanacaktır. Komisyon, başkan dahil toplam 5 asil 2 yedek üyeden oluşacaktır. İşlenmeyen tarım arazilerinin tespitinde, içinde bulunulan yılın 1 Eylül tarihi ile bölgelere göre değişen hasat dönemi dikkate alınarak en geç takip eden yılın 31 Ağustos tarihine kadar olan süre dikkate alınacaktır” dedi. 

“Tarım arazileri için rayiç kira bedelleri tespit edilecek”

Yönetmeliğe göre kesinleşen işlenmeyen tarım arazileri listesinde yer alan tarım arazileri için rayiç kira bedelleri tespit edileceğini ifade eden Özcan, sözlerini şu şekilde sürdürdü; ”Tarım Arazileri Listesi oluşturulacaktır. Listede kiracıların yetiştirebilecekleri ürün veya ürün gruplarına da yer verilecektir. Bu araziler, kira geliri arazi maliklerine ait olmak üzere, arazinin vasfının değiştirilmemesi ve kiralayan tarafından tarımsal üretimde kullanılması şartıyla Arazi Kiralama Komisyonu tarafından kiralanacaktır. Kira bedeli, Arazi Kiralama Komisyonu tarafından takdir edilen rayiç kira bedelinden düşük olmayacaktır. Kiralama öncelikli olarak; kiraya verilecek tarım arazisinin bulunduğu yerleşim yerinde ikamet edenlere, sivil toplum kuruluşlarına ve meslek odalarına yapılacaktır. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, yönetmeliğin yayınlamasının ardından yaptığı açıklamada 776 bin hektar ekilemeyen tarım arazisini üretime kazandırarak yıllık 9,5 milyar lira gelir beklediklerini ifade etmiştir.“

Özcan’dan Bakan Yumaklı’ya 8 soru 

Muğla Milletvekili Avukat Gizem Özcan, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’ya yanıtlaması istemiyle şu soruları yöneltti; 

Ekilmeyen arazilerin kiralama yöntemi ile tarıma döndürülmesinin arazi sahiplerinin tarım arazilerini ekmekten vazgeçmesine neden olan sorunları çözeceğini düşünüyor musunuz? 

Çiftçimizin sorunu üretim maliyetlerinin aşırı artmış olmasıdır. Bu yöntemin üretim maliyetlerini düşürmeye ne katkısı olacaktır?  

Ekilmeyen arazilerin gerekli teşvik ve desteklemeler (tohum,gübre,ilaç uzman vs.) yoluyla tarıma kazandırılmasından vazgeçilmesinin nedeni nedir?

Ekilmeyen arazilerin tarıma kazandırılmasından sonra üretilen ürüne alım garantisi verilecek midir? Eğer verilecek ise alım garantisi neden kiralama öncesi verilmemektedir?

Çiftçilerin kendi arazilerini işleyememeleri durumunda, arazilerinin rızaları dışında kiraya verilmesi Anayasa'nın mülkiyet hakkı ilkesine aykırı değil midir? 

Bu uygulama ile çiftçinin para kazanmadığı halde, her sene daha da borçlanarak üretmeye devam etmesine neden olacaktır. Bu borçlanma sonucunda tarımsal üretimin tamamen çokuluslu tarım firmalarının kontrolüne geçeceği, çiftçinin sözleşmeli üretim yapmak zorunda kalacağı açık değil midir? Tarım alanında birkaç çokuluslu tarım firmasının belirlediği fiyatlarla karşı karşıya kalmak büyük bir tarımsal ve ekonomik yıkım getirmeyecek midir? 

776 bin hektar ekilemeyen tarım arazisinin ne kadarı Muğla ili sınırları içerisinde yer almaktadır?

2023’te atıl durumda olan 656 bin hektar tarım arazisinden 14 milyar lira gelir beklenirken, 2024 yılında atıl tarım arazisi 120 bin hektar artarak 776 bin hektara ulaşmış iken beklenen gelirin 9,5 milyar liraya düşmesinin nedeni nedir?