‘SAHNEDEN BİRAZ’IN “ACAİBÜ'L TEMAŞA” ÇIKARTMASI!

Dijital platformda yayın hayatına başladığı gün itibariyle ‘kültürel’ ve ‘sanatsal’ etkinliklerin tümünde, temel aldığı uluslararası normlara bağlı bir şekilde içerik üreten yeni nesil ‘bağımsız’ ve ‘alternatif’ event değerlendirme yapısı ‘Sahneden Biraz’, imza attığı ‘özgün’, ‘yenilikçi’ ve ‘kimseye benzemez tavrı’yla son yılların en çok takip edilen tiyatro yönetmenlerinden biri olan ‘Oğuz Utku Güneş’ in yönettiği “Acaibü’l Temaşa” nın, ‘Üsküdar Tekel Sahnesi’nde gerçekleşen büyük prömiyer gecesindeydi.

Profesyonel hayatında attığı ilk imza ‘2011’ senesinde yönetmenliğini üstlendiği ‘Sidikli Kasabası’ adlı müzikal olan ve en ses getiren oyunları ‘Adiller’, ‘Hizmetçiler’, ‘Midas’ın Kulakları’, ‘Alacakaranlık Kuşağı’, ‘39 Basamak’ (2024-2025 oyun sezonu için yazıp yönettiği ‘39,5 Basamak’ isimli olandan bir önceki. Bu oyunun adı buçuk kısmı olmadan sadece ‘39.’), ‘Teftişör’, ‘Empatopya’, ‘Feramus Pis’, ‘Irma Veb’in Esrarı’ ve ‘39,5 Basamak’ (buçuklu olan ve 2024-2025 sezonu için yapılan) olarak sıralanan yönetmen ‘Oğuz Utku Güneş’in ‘Devlet Tiyatroları’ için bu sezon yeni bir yazılım olarak kabul edilebilecek nitelikteki işi “Acaibü’l Temaşa”, sadece özel davetlilerin kabul edildiği görkemli bir gece ile prömiyerini gerçekleştirdi. 

‘15 Mayıs 2024 Çarşamba’ günü saat ‘20:30’da, dahi yönetmen ‘Oğuz Utku Güneş’ in de katılımıyla ‘Üsküdar Tekel Sahnesi’nde gerçekleşen prömi yere, ‘Sahneden Biraz’ın, ‘bağımsız’ ve ‘alternatif’ medyayı temsilen içeriye kabul edilen tek ‘basın yayın organı’ olması gurur vericiyken, birbiri ardına geceye akın eden duayen isimlerde bu ortak büyük heyecanın birer eşlikcisiydiler. 

Günümüz sanatında ‘bilgi’nin olduğu gibi ‘imgelem’ in de dijitalize edilme mesi sonucunda varılan noktayı bir koca ‘iletişim küresi’ olarak alan ve bu küreyi sahneye yerleştirdiği son derece oyunsal bir düzenekle, içine hapsolduğumuz bir acayip döngü olarak sunan “Acaibü’l Temaşa”, finale kadar olan kısımda biçim olarak temel aldığı ‘göstermeci tiyatro’nun (açık biçim tiyatro) tüm unsurlarını sonuna kadar kullanan ama final sahnesine gelindiğinde, ‘dördüncü duvar’ı yıkarak yeni bir görme biçimi sunan standart ‘DT’ mantığındaki işlere ters bir proje.

Gösteri Sanatları Profesyoneli ‘Ares Kıvanç Dönmez’e göre “Acaibü’l Temaşa” yı standart bir ‘DT’ işinden çıkaran ve alışıldık ‘DT’ mantığına ters düşürmek suretiyle aykırılaştıran şey, ‘kutu bebek seyirci’ yi pek seven ‘DT’nin elinden kutularını alıp açması ve bebekleri teker teker dışarı çıkartması. https://tiyatrolar.com.tr/oguz-utku-gunes

Sahne üzerinde kurgusal olan ne kadar şey varsa, finalle birlikte aldığı tüm aksiyon bu kurguyu bozmak ve gerçeği arayıp bulmak olan musikili oyun “Acaibü’l Temaşa” nın ilk gösteriminden sonra, bağımsız yapı ‘Sahneden Biraz’ çarpıcı iş ile ilgili düşüncelerini şu şekilde paylaştı: 

“Doğrudan söylemek gerekirse ‘DT’ için bir velinimet. Eğer ‘DT’ bir ‘yük- sek farkındalık’ geliştirerek bu işe özel olarak eğilirse ve elindeki yapıtın kıymetini iyi bilirse, devamında da ‘Acaibü’l Temaşa’ gibi yeni işler gele- bilecek ve böylece ‘DT’de bir iş izlemeye gelen ‘kutu bebek’ler kutularından çıkabilecek.” 

Dekoru tamamen devre dışı bırakan ve bunun yerine ‘hareket tiyatrosu’-nun bazı yöntemlerini kendi içinde geliştirdiği yeni bir takım başka yöntem lerle birleşik hale getirerek anlatımın gücü için bunu son derece dahiyane bir şekilde sunan ‘Oğuz Utku Güneş’, yine aynı dahiyanelikle tıpkı ‘39,5 Basamak’ adlı oyununda olduğu gibi kafasındaki matematiği düzenekleşti- riyor ve sahneye bu matematikle kurmuş olduğu özel düzeneği ‘dekor’ yerine kullanarak oyuncuları da bu düzeneğe metnin buyurduğu şekilde yerleştiriyor ve akış içinde hareketselleştiriyor.

Sahne üstündeki özel kurulum düzenekle birer ‘bütün’ ve ‘parça ilişkisi’ kuran oyuncular finalde bütün parçaların basit bir toplamı olup çıkıyorlar. Arşa çıkan oyunculuğu ile en başta; beş sezon boyunca ‘sold-out’ olan ‘Bernarda’ adlı tek kişilik oyunuyla tanıdığımız ‘Özge Arslan’ olmak üzere, yönetmen ‘Güneş’in kafasındaki matematiği an andan işler hale getiren ve metnin sahnede istediği her şeyi hakkıyla veren tüm oyuncular ayakta alkışı tartışmaya kapalı bir şekilde hak ediyor.

Görsel: Oyuncu-Koreograf ve Müzisyen ‘Özge Arslan.’

Özellikle ‘Bernarda’ adlı oyunundaki üstün performansı ile ödül üstüne ödül almaya doymayan ‘Arslan’ın, ‘Kaman’, ‘Maşuk’ ve ‘Abula’ rolleriy- le standardın fazlasıyla dışına çıktığı “Acaibü’l Temaşa” yı prömiyer gece- sinden ve gerçekleşen ilk gösterimden hemen sonra yıllık seçkiye sokan ‘Sahneden Biraz Ekibi’, uluslararası standartta ilgili kriterleri baz alarak yapacağı değerlendirmenin ‘net’i vermesi için yeni sezonda bir kez daha izleme kararı aldı.

‘Güncelleşen tiyatro seyri’nin nereden nereye geldiğini ve bugün seyirciyi dinamik tutan ‘güncel’in tam olarak neye göre şekillendiğini mizahi bir dille sunan “Acaibü’l Temaşa” yı prömiyer gecesinde izleyemeyen ‘Sahneden Biraz’ın sabit seyir gözü ‘Aylin Kırhan’ın da katılım sağlayacağı gösterime, düzenli bir şekilde ‘Sahneden Biraz’ okuyan ve yapı ile organik bir bağ kuran üç üniversite öğrencisi de özel olarak eşlik edecek. https://tiyatrolar.com.tr/tiyatro/acaibul-temasa

Bağımsız yapı ‘Sahneden Biraz’, kendisine bağımsız bir şekilde görüş bildirmek üzere ‘Üsküdar Tekel Sahnesi’ nde gerçekleşen ‘prömiyer gecesi’nde bulunan ‘12’ ayrı kişiden elde ettiği sonucu da göz önünde bulundurarak ‘10.0’ puanlama baremi üzerinden çok yüksek bir ihtimalle en az ‘8,0’ ile ‘8,5’ alacağına inandığı musikili oyun “Acaibü’l Temaşa”nın ikinci gösterimi için heyecanla gün sayıyor. 

‘Sahneden Biraz Ekibi’ uluslararası standartta baz aldığı kriterlere bağlı olarak oyun için yapacağı puanlamayı ikinci gösterimden hemen sonra kamuoyu ile paylaşacak.‘Sahneden Biraz’ a ikinci gösterimde eşlik edecek olan üniversite öğrencilerinin de oyun ile ilgili izlenimleri puanlama öncesi değerlendirmede önemli ve kritik bir rol oynayacak.

Oyunun en çok konuşulan ve büyük bir sansayona neden olan sahnesi ‘kurbanlık koç’ ile ilgili olarak düşünce sürecini objektif bir şekilde tamamlamak için zaten “Acaibü’l Temaşa” yı ikinci kez izlemesi gerektiğini ilk gösterim biter bitmez beyan eden ‘Sahneden Biraz’ temaşa ile sağlayacağı ikinci buluşmasında sorduğu sorulara da cevap bulacak.

“Hz.İbrahim’in oğlu Hz. İsmail’i, sebebini anlatamadıkları üzere öldür- mek istemeleri sonucu ‘gökten inen koç’a vurguda bulunan tartışmalı sahne’ yi, oyunu ikinci bir kez izler izlemez ekipçe tartışmaya açacak olan ‘Sahneden Biraz’, bu sahneyi doğru anlamaya karşı geliştirmiş olduğu haklı ihtiyacı da böylece en doğru yoldan gidermiş olacak.

Bundan başka ‘yeni’ ve ‘eski tiyatro’ arasındaki ayrımı tüm çıpaklığı ve çarpıcılığıyla gözler önüne seren “Acaibü’l Temaşa”, tek bir oyun içinde sunduğu iki ayrı gösterme biçimi ile seyirciye ister istemez ‘biçimini seç’ diyor ve bu noktada yeni bir biçimsellik örneği sunuyor. Hızla yaygın hale gelen ve kullanıcısına bir bilgisayarda olduğu gibi klavye ayarı veren ‘konuş ma’ ve ‘anlaşma biçimleri’ nin de ‘you tube’ ve benzeri platformlar üze- rinden oluşturduğu yeni diyalektiklerin baba sağlam içinden geçen “Acaibü ’l Temaşa”, bu noktada bir bayram ritüeli olan ‘kurban kesimi’ gibi ‘top lum’, ‘devletler sistemi’, ya da başka bir bütün olarak kabul ettiğimiz-edeceğimiz bir başka şeyi tam kabul etmeden, o şeyin kabulüne geçmeden önce sorgulamamız üzere bizi ittiriyor.

‘Sahneden Biraz’ın Genel Yayın Yönetmeni ve Gösteri Sanatları Profesyo- neli ‘Ares Kıvanç Dönmez’in, Türk Tiyatro Yazarı ‘Özen Yula’ ve ‘Sah- neden Biraz’ın Üst Seyir Gözü ve ‘Doruk Sardag’ ile birlikte izlediği “Acaibü’l Temaşa”, prömiyerin hemen ardından sırasıyla ‘16-17-18-19-21-22-23-24-25’ ve son olarak ‘26 mayıs 2024’ tarihlerinde ana gösterim mekanı olan ‘Üsküdar Tekel Sahnesi’nde tekrar gösterim yapacak.

Dört ana bölüme (fasıla) ayrılan “Acaibü’l Temaşa” daki dramturjik yapı sahnede bütünü oluşturan parçaların hareketini sınırlandırmıyor, onlar üze- rinde bir etki ya da baskı yaratmıyor. Dört fasıl (bölüm) belli bir düzen için- de bunu mümkün kılan düzenekle oynanır- oyunlaştırılırken, bu oyunda ki yapıyı sağlam kılan parçalarda sürekli olarak birbiri ile etkileşiyor.

Birbirine bağlıymış gibi görülen bu parçalar zamanla bağımsızlaşa da biliyor. İşte bu nedenle işin en önce sahne üzerindeki işleyişini ve metnin matematiğini iyi kavramak gerekiyor. Bu nedenle; tıpkı yapımcılığını ‘Oyun Atölyesi’nin üstlendiği,‘2024-2025’ sezonunun kült ‘sold-out’ işi ‘Kel Diva’ gibi musikili oyun “Acaib’ül Temaşa’ yı da en az iki kere izlemek, sıradan ya da seçkin izleyici grubuna üye olup olmamak farketmeksizin zaruri hale geliyor. https://tiyatrolar.com.tr/oguz-utku-gunes

“Acaibü’l Temaşa” nın yeni sezon takvimi ve bilet temini için: https://tiyatrolar.com.tr/tiyatro/acaibul-temasa