AHMET BAYRAM - Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) tarafından el değmeden, lazer teknolojisi ile üretilen "sertifikalı tohumlar" verim artışının yanında, Türkiye'nin tohum ithalatını da azalttı.

TİGEM Genel Müdürü Mehmet Halis Bilden, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'nin hibrit (melez) tohumlar konusunda daha önceki yıllarda ihtiyacının yüzde 10'unu karşılayabildiğini ancak şu anda bunun yüzde 50'lerin üzerine çıktığını söyledi.

Tohum teknolojisinin son yıllarda çok geliştiğini belirten Bilden, Türkiye'de üretilme imkanı olan bütün tohumların üretilebildiğini ve bunun Türkiye'nin tohum ihtiyacı konusunda dışa bağımlılığını azaltığını kaydetti.

Bilden, Türkiye'de sertifikalı tohum kullanımını yaygınlaştırmak istediklerini dile getirerek, "Sertifikalı tohum her şeyi kesinleşmiş, verimi ve sadeliği belli, ıslah edilmiş tohum demektir. Türkiye'de yaklaşık 11 milyon hektar alanda hububat ekiliyor. Buğday ile arpa olarak düşündüğümüzde ülkemizde 850 bin ton sertifikalı hububat tohumuna ihtiyaç var. Türkiye bu ihtiyacın yaklaşık yarısını kendi karşılıyor. Hedefimiz birkaç sene içerisinde bunun tamamını üretmek" dedi.

Sadece üretmenin sertifikalı tohumu kullanmayı yaygınlaştırmak için yetmeyeceğine dikkati çeken Bilden, "Çiftçinin talebini de artırmak gerekiyor, neticede çiftçi tohuma ulaşamayınca geleneksel olarak kendi ürünün tohumunu kullanıyor. Sertifikalı tohum kullanıldığında hiçbir parametre değişmese bile çiftçimiz en az yüzde 25 fazla ürün alıyor. Fakat kendi ürününde, belli bir kısmını kenara koyup onu tohumluk olarak ayırdığında onun içinde ot var, yabancı çeşit de var, dolayısıyla istediği ürünü elde edemiyor, verim alamıyor, satamıyor ve sürekli zarar ediyor" diye konuştu.

- Sertifikalı tohum kullanana teşvik var

Bilden, çiftçilerin sertifikalı tohum kullandığında üründen zarar etmesi, veriminin düşmesi gibi dezavantajlarının ortadan kalkacağını savunarak, "Bu yıl buğday üretiminde 22 milyon ton ile cumhuriyet tarihinin rekoru kırdık. Eğer buğday ekimlerinin hepsinde sertifikalı tohum kullanılsaydı bu rakam 25 bin tonları aşardı. Biz sertifikalı tohum kullanımını teşvik etmek için bir kilogram buğday getirene bir kilogram sertifikalı tohum veriyoruz" ifadelerini kullandı.

Türkiye'de tohum teknolojisinin çok geliştiğini dile getiren Bilden, "Son 10 yılda sertifikalı tohum sektörü 4 kat gelişti. Şu an 50'den fazla ülkeye sertifikalı tohum ihracatı yapıyoruz" dedi.

- İsrail'e bağımlılık tartışmaları

Bilden, Türkiye'nin hibrit tohumlar konusunda İsrail gibi bu konuda yüksek teknolojiye sahip ülkelere "bağımlı" olduğu yönündeki tartışmaların gerçeği yansıtmadığını ifade etti.

Önceki yıllarda Türkiye'nin hibrit tohum ihtiyacının sadece yüzde 10'unu kendisinin karşıladığını kaydeden Bilden şöyle devam etti:

"Şu an yüzde 50'lerin üzerine çıktık. İsrail'e bağımlılık görecelidir. Ben sertifikalı buğday tohumundan örnek verecek olursam, yüzde 100'ünü Türkiye'de üretiyoruz ve ıslah edilmiş 31 çeşit buğday tohumumuz var. Bu yıl 210 bin ton sertifikalı hububat tohumu ürettik ve 50'den fazla ülkeye ihracat yaptık"

Türkiye'de iklim ve coğrafi şartların olanak verdiği bütün tohumların üretildiğini söyleyen Bilden, "Tohum üretiminde lazer teknolojisini kullanıyoruz. Tohumlarımızda yüzde 99,8'e kadar saflık oranı var. Bugün dünyanın kullandığı bütün teknoloji bizde var. Tohum üretilirken hiç el değmiyor, robotlar çalışıyor" diye konuştu.

Muhabir: Ahmet Bayram
Yayınlayan: Nevbahar Kabaklı