TÜRSAB nerde, bakanlık ne yapıyor
Bakan Mehmet Ersoy, TÜRSAB’ın başında olan Firuz Bağlıkaya ile ‘Duygusal’ nedenler ve kişisel sorunlarından dolayı seyahat acentelerini doğrudan ilgilendiren konularda meslek örgütü ile değil kendi tercihine göre belirlediği tek tek acentelerle görüşüyor.
31 Ağustos 2020 Pazartesi 13:35
Aralarında Türkiye'nin destinasyon olarak rakibi olan ülkelerden İspanya ve Yunanistan ile ençok turist alınan ülkelerden Almanya, Rusya ve İngiltere'nin olduğu ülkelerde meslek örgütleri üyelerinin taleplerini dile getirir kamu yönetimlerine yaptıkları baskılardan sonuç alırken Türkiye'de sektör kuruluşlarının sesi çıkmıyor. Diğer ülkelerdeki meslek örgütleri üyelerinin hak ve çıkarlarını savunup korumak için çalışırken Türkiye'deki meslek örgütleri bakan ve yönetime yalakalık yapmada birbirleriyle yarışıyor.
Acenteler belgelerini satıyor
Sektörün seyahat acenteliği kesiminde hergün onlarca seyahat acentesi işletme belgesinin satış ilanları yayınlanırken acentelerin meslek örgütü TÜRSAB'ın sesi çıkmıyor.
TURSAPNET'in çağrısı
Seyahat acenteleri yasal zorunluluktan dolayı üyesi oldukları TÜRSAB'ın kendilerine sahip çıkıp sorunlarına ilgisi kalması üzerine, yazışma platformu TURSAPNET üzerinden açılan kampanya ile bir araya gelip sorunlarını kamu yönetimine duyurma çağrısı yaptı. Çağrı üzerine önümüzdeki günlerde bir araya gelecek seyahat acenteleri içinde bulundukları durumu değerlendirip sorunlarını ve taleplerini kamu yönetimine duyuracak.
Lafa gelince mangalda kül bırakmayanlar
Koronavirüs salgınından en ağır darbeyi yiyen turizm sektörünün seyahat acenteliği kesiminin meslek örgütü TÜRSAB lafa gelince sektörün özel yasa ile kurulmuş tek kuruluşu olduğunu söylüyor ama böyle bir dönemde sesi çıkmıyor.
Bakanın 'Duygusal' nedenli kişiselleştirilmiş tavrı
Kamu yönetimi, özellikle kendisi de bir seyahat acentesi sahibi olan, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın Kültür ve Turizm Bakanlığı'na atadığı Mehmet Ersoy, TÜRSAB'ın başında olan Firuz Bağlıkaya ile 'Duygusal' nedenler ve kişisel sorunlarından dolayı seyahat acentelerini doğrudan ilgilendiren konularda meslek örgütünü yok sayıyor, kendi tercihine göre belirlediği tek tek acentelerle görüşüyor.
Acenteler erteleme istedi, bakanlık iade dedi
Koronavirüs salgını ülke geneli ve bütün sektörlere yönelik alınan kısa çalışma ödeneği, ücretsiz izin vb gibi genel düzenlemeler dışında seyahat acentelerine yönelik iki özel düzenleme yapıldı.
Bunlardan biri, koronavirüs salgını öncesi erken rezervasyon yapmış olanların yatırdıkları parayı geri alabilmeleri için acentelerin bankalardan epeyce ağır koşullarda kredi alması ile ilgiliydi.
Nitekim bu düzenlemeden dolayı kredi alabilen acente sayısı 10'u bulmuyor.
Kredi alan acentelerden biri otellere ve parasını geri almak isteyenlere 160 milyon TL ödeme yaparken alabildiği kredi yalnız 600 bin TL yani yaptığı ödemelerin yüzde 0.5'i kadar olabildi.
Dört firmaya destek doğru, ama eksik
Seyahat acenteleri ve tur operatörlerine yönelik ikinci özel düzenlemesi ise3'ü Rusya'da biri Hollanda'da, bünyesinde havayolu şirketi de olan Türk kökenli dört tur operatörüne Eximbank üzerinden toplam 120 milyon dolarlık kredi sağlaması oldu.
Bu doğru, gerekli ve yerinde bir karardı.
Ancak sektör bu dört firmadan ibaret değil.
Bu destek özellikle uçak bileti satan acentelerden aralarında işyerinin kirasını bile ödeyemeyecek duruma düşenler başta olmak üzere küçük ve orta boy işletmelere de sağlanmalıydı.
120 milyonun yüzde 10'u
Basit bir hesap yapalım:
10 bin acente X 10 bin TL = 100 milyar TL bunun dolar olarak karşılığı doların bugünkü kurla TL karşılığı (7.3) 13 milyon Dolardır.
Kaba hesapla 10 bin acentenin tümüne 10'ar bin TL'lik desteğin toplamı dört tur operatörüne sağlanan desteğin yüzde 10'unun biraz üzerinde.
Kamu yönetimi bakan Mehmet Ersoy'un meslek örgütü TÜRSAB ve şubeleri ile birlikte 15 bine yaklaşan üyelerine karşı 'Kişiselleştirdiği' tutumu nedeniyle seyahat acentelerine destek sağlamadı.
Bu durum acentelerin belgelerini satarak işi bırakmalarına yolaçtı.
Bu ortamda kimse belgeye para verip almaz.
Dolayısıyla seyahat acentelerinde terki sanat ve iflaslar yaşanacak.
Turist alınan ülkeler ve rakip destinasyonlar
Seyahat acentelerinin Türkiye'deki durumu bu iken diğer ülkelerde durum nasıl?
Aralarında Türkiye'nin destinasyon olarak rakibi olan ülkelerden İspanya ve Yunanistan ile ençok turist alınan ülkelerden Almanya, Rusya ve İngiltere'nin olduğu ülkeler ve yavru vatan KKTC'de de meslek örgütlerinin neler yaptığı hangi sonuçları elde ettiklerinden kısa bir derleme yaptık.
Almanya/DRV
Almanya'daki seyahat acentelerinin seslerini duyurarak hükümetin kendilerine yardım etmesini sağlamak amacıyla ülkenin 40 ayrı yerinde gerçekleştirdikleri eylemler sonuç verdi. Hükümet seyahat acentelerine içinde nakdi yardımların da olduğu destek paketi çıkardı.
Almanya'da seyahat acenteleri hükümetin TUI ve FTI'ya milyarla ifade edilen destek sağlaması üzerine 40 noktada gerçekleştirdikleri 'Seyahat endüstrisini kurtarın'eylemlerinde “Turizm TUI'den ibaret değil” pankartları taşımıştı.
Bunun üzerine hükümet seyahat acentelerini kronovirüs salgını nedeniyle uğradıkları kayıp ile orantılı içinde işyeri kirası gibi unsurlarında olduğu nakdi destek sağlayan düzenlemeye gitti.
Almanya seyahat acenteleri ve tur operatörlerini kuruluşu DRV Bunu da yeterli bulmadı.
Zira 650 farklı şirket üzerinden yaptığı araştırmada seyahat acenteleri ve tur operatörlerinin yüzde 60'ının iflas etmekle karşı karşıya olduğunun ortaya çıkması üzerine hükümetin acentelerin iflas başvurularını ertelemesini sağlayacak yasal düzenleme yapmasını istedi. Konuyla ilgili çalışmalar yapılıyor.
Bu arada Almanya'da turizm ile ilgili bütün kuruluşlar bir araya gelerek kamu yönetimine taleplerini daha gür sesle duyurmak için “Tek ses hareketi” adıyla bir olmuşuma gitti. “Tek ses hareketi” 17 Eylül'de etkinlik düzenleyecek.
İngiltere / ABTA
Kısa adı ABTA olan İngiliz Seyahat Acenteleri Birliği, seyahat endüstrisindeki sıkıntıların artık kritik bir noktaya geldiğini belirterek devletten yardım istedi.
ABTA CEO'su Mark Tenzer yaptığı açıklamada, “Birçok firma kapılarını yeniden açamadı. Tanınmış, saygın şirketlerin kayyum yönetimine düştüğünü gördük. Çok daha fazla sayıda firma iflas açıklayabilir. Hükümetin destek vermesi şart” dedi.
ABTA, ayrıca özellikle seyahat acenteleri ile ilgili bir tedbir paketinin hayata geçirilmesi için Maliye Bakanı Rishi Sunak'a mektup yazdı.
Rusya/ATOR
Rusya'da kısa adı ATOR olan Tur Operatörleri Birliği, özellikle acentelere erken rezervasyon döneminde yatırdığı parayı geri isteyenlere yapılacak ödemeler için hükümetin işletmelere nakdi destek sağlamasını istedi.
Yapılan çalışmalar üzerine Rusya'da hükümet seyahat acentelerini 150 milyar Ruble'lik kaynak aktarımı sağlayacak bir paket hazırladı.
İspanya/ FETAVE, CEAV
Türkiye'nin turizmdeki sen büyük rakibi olan destinasyonlardan İspanya'da hükümet sektörün; konaklama yeme içme ve diğer kesimleri yanında seyahat acentelerine özel destek sağlıyor.
İspanya Seyahat Acenteleri Federasyonu (FETAVE) ve İspanya Seyahat Acenteleri Konfederasyonu (CEAV)Sanayi, Turizm ve Ticaret Bakanı Reyes Maroto ile yaptıkları görüşmeler sonunda parlamentodan seyahat acenteleri için özel destek sağlayan düzenlemeler çıkarttı.
Bu arada seyahat acenteleri için 'Mücbir sebep'in 15 Eylül'e kadar uzatılması sağlandı.
Ayrıca İspanya'nın AB'den aldığı koronavirüs yardımının yüzde 24'ünün turizme kullandırılması sağlandı.
Öte yandan Türkiye'deki Kısa Çalışma Ödeneği benzeri uygulama olan ERTE'yi 201 yılına kadar uzatıldı.
KKTC/ KITSAB
Seyahat acenteleri meslek kuruluşlarının koronavirüs salgını nedeniyle zor durumda kalan üyeleri için hükümetlerinden talepte bulunan ve bunu sağlayan ülkelerden biri de 'Yavru vatan' Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) oldu.
KKTC'de hükümet koronavirüs salgınından etkilenen turizm sektörüne “Turizm Salgın Destek Programı Projesi” kapsamında 130 otel ve 141 seyahat acentesine 20 milyon lira hibe desteği verilecek.
Yapılan açıklamada “Covid 19 pandemisinden en büyük zararı gören ülkemizdeki turizm sektörünün yeniden canlanması için “Turizm Salgın Destek Programı Projesi”nden 20 Milyon TL kaynak ayrılmıştır” dendi.