ALİ RIZA KARASU - Kuraklığın tarım ürünleri üzerindeki etkisi yayılıyor. Kuru fasulye, pirinç, mercimek başta olmak üzere bakliyat ürünleri gibi baharatlar da geçen yıl kuraklıktan etkilendi.
Türkiye'de sık kullanılan ve büyük bölümü ithal edilen karabiber, kimyon, susam, Hindistan cevizi, zencefil ve tarçın gibi ürünlerin fiyatı dünya piyasaları ve döviz kurundaki hareketliliğin etkisiyle arttı. Baharat ürünlerinde en yüksek fiyat artışı sofraların vazgeçilmezi karabiberde yaşanıyor.
İzmir'de baharat ürünlerinin ithalat ve ihracatını yapan firmanın sahibi Mustafa Bilen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'nin, üretim ve ihracatında dünya lideri olduğu kekik dahil tüm baharat ürünlerinde fiyat artışının yaşandığını söyledi.
Bilen, baharat ürünlerinin bazı bölgelerde kuraklıktan, bazı üretim merkezlerinde ise aşırı yağışlardan olumsuz etkilendiğini ifade etti. Üretim bölgelerinde zamanından sonra ve yoğun olarak yağan yağışlar yetişen ürünlerin kalitesinde ve veriminde düşüşlere sebep olduğunu dile getiren Mustafa Bilen, arz talep dengesindeki bozulmaya döviz kurunda yaşanan yükselişin beraberinde fiyat artışlarını getirdiğine işaret ederek, "Kuraklık ve sel baskınları dünya baharat ürünlerini de olumsuz etkiledi. Türkiye'de üretilen kekik dahil bütün baharat ürünlerine zam geldi. İthal edilen baharat ürünlerinde fiyat artışı dövizin etkisiyle daha fazla oldu" diye konuştu.
Türkiye'de en çok kullanılan baharatlardan kekik, defne, kırmızı biber, kimyon, anason, rezenenin yerli üretimden karşılandığını anlatan Bilen, susam, Hindistan cevizi, zencefil, tarçın, zerdeçal, köri gibi ürünlerin ise ithal edildiğini hatırlattı. Türkiye'nin üretiminde dünya lideri olduğu kekik fiyatlarının hasat döneminden bu yana yüzde 30'un üzerinde arttığını dile getiren Mustafa Bilen, "Kekikteki bu fiyat artışı rekoltenin bir önceki sezona göre yüzde 20 civarında düşük gerçekleşmesinden kaynaklanıyor" dedi.
- En fazla artış karabiberde
Baharat ürünlerinde en fazla fiyat artışının sofraların vazgeçilmezi karabiberde olduğunu anlatan Bilen, yaklaşık 10 bin ton olan Türkiye'nin tüketiminin tamamının ithalatla karşılandığına dikkat çekti. Bilen, "Yaklaşık 2 ay önce ton ithal fiyatı 5 bin 500 dolar olan karabiber, 8 bin 400 dolara çıktı. İç piyasada ise 30 lira olan fiyatlar 40-45 liraya çıktı" şeklinde konuştu.
Baharatlarda yaşanan ürün sıkıntısının rekolte düşüklüğünden kaynaklandığına işaret eden Bilen, bazı ürünleri, en fazla üretildiği ülkelerden dahi temin etmenin zorlaştığına dikkati çekti. Baharat sektöründeki fiyat artışının, hazır yemek hizmeti sunan firmalar, pastacılık, şekerleme, sucuk, pastırma, tahin-helva üretimi gibi pek çok yan sektörü de olumsuz etkileyeceğini bildiren Bilen, şunları söyledi:
"Türkiye, baharat ürünlerinin bir çoğunu iklimi nedeniyle ithal etmek zorunda. Susam Türkiye'de üretilmesine rağmen ihtiyacın büyük bölümü ithalatla karşılanıyor. Hindistan cevizi, zencefil, tarçın, zerdeçal, köri gibi ürünlerin tamamı ise ithal ediliyor. Eskiden sadece turistik bölgelerin kullandığı zerdeçal ve köri şimdi hemen hemen her mutfakta kullanılıyor. Fiyat artışının devam edeceği yönünde beklenti var. Çünkü ürün yok, olmayan ürünleri hasadı da en erken 8-9 ay sonra olacak."
Muhabir: Ali Riza Karasu
Yayınlayan: Mehmet Yılmaz Güldaş