Turizm sektörünün içinde bulunduğu zor şartlara değinen Erbay, “Turizm Haftası’nı görkemli bir şekilde, ülkemizin turizm potansiyeline yakışan bir şekilde kutlamak isterdik. Maalesef salgın nedeniyle kutlanacak bir hafta yok. Turizmcimiz zor günler yaşıyor. Bu durumun düzeltilmesi için bir an önce kapsamlı ve etkin önlemler alınmalıdır. Ancak bu şekilde turizm sektörümüz bu zor günleri atlatabilir ve yarınlara umutla bakabilir.” dedi.
Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgınının ekonomik alandaki yansımalarının büyük bir krize neden olduğunu belirten Erbay, “Covid-19 salgını, ekonomik alanda birçok sektörü olumsuz yönde etkiledi. Bu sektörlerden bir tanesi de turizm sektörüdür. Ülkemizde salgından etkilenen sektörlerin başında turizm gelmektedir. Turizm sektörü milli ekonomimiz için hayati öneme sahiptir. Ancak salgın nedeniyle turizm faaliyetleri durma noktasına gelmiştir. Ülkemiz ekonomisi için çok önemli bir döviz kaynağı olan turizm sektörü için acil önlem paketi hazırlanmalı ve bir an önce devreye sokulmalıdır.” şeklinde konuştu.
Turizmin çok geniş ve zincirleme bir sektör olduğunu ifade eden Erbay, “Turizm, yaz ve kış turizmi, doğa ve kültür turizmi, sağlık, kongre, spor turizmi gibi farklı kolları olan çok geniş bir sektördür. Diğer yandan turizm, hizmetten, konaklamaya, hazır gıdadan tarımsal ürünlere, yat ve teknecilikten, su sporları ve eğlencelerine, esnafa, köylüye, ulaştırmaya kadar uzun bir zincirdir. Turizmin etki etmediği sektör neredeyse yoktur. Bu nedenle ülkemiz için stratejik öneme sahip bir sektördür.” dedi.
Covid-19 salgınından öncelikli olarak etkilenen sektörlerin seyahat, ulaşım, turizm, konaklama ve perakende sektörleri olduğunu ve turizm sektör temsilcilerinin bu zor dönemde acil desteğe ihtiyaç duyduğunu vurgulayan Erbay, alınması gereken tedbirlerle ilgili şunları söyledi:
Turizmin ülke ekonomimiz açısından hayati öneme sahip
15-22 Nisan haftası Turizm Haftası ancak, salgın nedeniyle içinde bulunduğumuz zor durumda turizmcimiz için kutlama yapacak bir hafta yok maalesef. Döviz getirisi açısından önemli bir gelir kapısı olan turizm, özellikle bizim gibi gelişmekte olan ülkelerin ödemeler dengesine önemli katkıları olan bir sektördür. Her yıl milyarlarca dolar girdi sağlıyoruz. Turizm, ulusal ve uluslararası düzeyde, yatırımları ve iş hacmini geliştiren, gelir oluşturan, döviz sağlayan, istihdam alanları açan, sosyal ve kültürel hayatı etkileyen önemli sektör. Ancak salgın nedeniyle bu sene turizmcimiz açısından zor geçecek bunu biliyoruz. Yıllarca ülkeye büyük katkı sağlayan turizmcimiz şimdi devletten destek bekliyor. Bu nedenle en kısa sürede acil önlemler alınmalıdır.
Her yıl milyarlarca dolar girdi sağlıyor
Turizm sektörü hem ülke ekonomisine katkısı hem de istihdam sağlaması açısından stratejik bir sektördür. 2018 yılında yaklaşık 40 milyon turist ülkemize gelmiş ve 30 milyar dolar civarı döviz bırakmıştır. 2019 yılında ise 52 milyona yakın turist ülkemizi ziyaret etmiş ve 35 milyar dolar para kazandırmıştır. 2020 yılında da Türkiye’ye 58 milyon turistin gelmesi ve 41 milyar dolarlık turizm geliri hedeflenmekteydi. Ancak içinde bulunduğumuz durumda sektörün ne olacağı belli değildir. Sezon açılana kadar salgının sona ermesi durumunda turizmciler zaten kendileri bu süreci atlatacaklardır. Ancak şu zor dönemde acilen devletin yardım elini uzatması gerekmektedir.
Turizm sektörü önemli bir istihdam alanıdır
Ekonomiye katkısı yanı sıra istihdam alanında da çok önemli bir sektördür turizm. Şu an yaklaşık bir milyon 500 bin kişi bu alanda istihdam edilmektedir. Doğrudan turistlere hizmet veren konaklama, yiyecek-içecek, seyahat acenteleri, yat sektörü, hediyelik eşya ve tekstil firmaları yanı sıra tedarik, ulaşım ve hizmet sektörü başta olmak üzere dolaylı olarak turizme bağımlı birçok alanda istihdam edilenlerle birlikte yaklaşık 10 milyon insanımız bu sektörden ekmek yemektedir.
Sektör uzun yıllardır birçok kriz atlattı
Turizm çok hassas bir sektördür. Ülke içinde yaşanan sosyal, siyasal olaylardan etkilendiği gibi uluslararası alanda yaşanan sorunlardan da etkilenmektedir. Geçtiğimiz yıllarda yaşanan Rusya ile uçak krizi, daha sonra 15 Temmuz hain darbe girişimi, uluslararası bir turizm firması olan Thomas Cook’un iflas etmesi ve şimdide virüs salgını son birkaç yılda turizm sektörümüzü olumsuz yönde etkilemiştir. Ancak bütün bu krizlere rağmen sektör ayakta kalmış ve hem ülke ekonomisine katkı sağlamaya hem de insanlarımızı istihdam etmeye devam etmiştir.
Turizmci desteklenmezse 2023 hedeflerine ulaşılamaz
Geçen yıl Turizm Bakanı 2023 hedeflerini açıklamıştı. Bu hedeflere göre 2023 yılında 75 milyon turist gelmesi ve 65 milyar dolar gelir elde edilmesi bekleniyor. Ortalama konaklama gün sayısı da 10 gün ve kişi başı harcama da 86 dolar olarak hesaplanıyordu. Ancak turizmcimizin bu zor dönemi atlatamaması bu hedeflere ulaşılamamasına neden olacaktır. Çünkü geniş kapsamlı bir destek paketi açıklanmadığı taktirde birçok işletme faaliyetine devam edemez duruma gelme riski ile karşı karşıyadır. Salgının devam etmesi ve gerekli desteğin sağlanmaması durumunda gelecek yıllarda işletme sayısında ve yatak kapasitesinde büyük gerilemelere neden olacaktır.
Şimdi devletin elini taşın altına sokma zamanı geldi
Covid-19 salgınının en çok etkilediği sektörlerin başında turizm gelmektedir. “İş Dünyası Gözünden Covid-19’un Etkileri” anketine göre ciro kaybı olacak sektörler sıralamasında turizm yüzde 40’ın üzerinde görülmektedir. Yani turizm sektörü cirosunun en az yüzde 40’ını kaybedecektir. Yine partimiz Cumhuriyet Halk Partisi’nin Koronavirüs Raporu’na göre gelmesi beklenen turist sayısından her yüzde 10 sapma cari açığa ilave 4 milyar dolar daha yük bindirmesi anlamına geliyor. Salgından en fazla etkilenen sektörlerden birisi olan turizm sektörü etkin olarak desteklenmeli, banka kredileri yeniden yapılandırılmalı, Turizm Tanıtma Fonu ve Konaklama Vergisi yürürlükten kaldırılmalı, ÖTV ve KDV gibi dolaylı vergilerde indirime gidilmelidir. Diğer yandan 2020 yılında Turizm Bakanlığı ve yeni kurulan Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı ile tanıtım bütçesinin 180 milyon dolara, 2023 yılında ise bu rakamın 220 milyon dolara yükseltilmesi hedefleniyor. İçinde bulunduğumuz kriz anında tanıtım bütçesine ayrılacak paradan sektöre destek sağlanmalıdır. Gelmeyecek turist için reklam ve tanıtım yapılamayacağına göre bu bütçe turizmciye can suyu olarak değerlendirilmelidir.
Turizmci devletten destek bekliyor
Turizm sektörü temsilcileri ile kapsamlı görüşmeler yaptık. Sektörün devletten beklentileri var. Turizmcimiz, salgın önlemleri kapsamında genelge ile kapatılan işyerleri başta olmak üzere mülk sahibi ve kiracı arasında kira ücretlerine indirim sağlayacak bir arabuluculuk yasasının acilen çıkarılması ve kira desteği verilmesi, turizmci işletmelere ürün ve hizmet tedarik eden tüm sektörlerin mücbir sebep kapsamına dahil edilmesini, firmalara ait ticari kredi kartı borçlarının faizsiz ötelenmesini, en son Elazığ-Malatya Depreminde uygulanan 12 ay ödemesiz, 36 ay vadeli, “0” faizli KOSGEB Acil Destek Kredisinin 50.000 TL üst limitli olarak turizmcilere sağlanmasını ve mücbir sebep kapsamında kapalı olan işletmelere elektrik faturası düzenlenmemesi ve açık olan işletmelere düzenlenecek faturalarda da verginin kaldırılması konularının bir an önce hayata geçirilmesini bekliyorlar. Diğer yandan açıklanan destek kredilerinin verilmesinde sıkıntılar olduğu ve hatta bazı özel bankaların limit olmadığı gerekçesiyle kredi taleplerini geri çevirdiği görülmektedir. Bu duruma da derhal el konulmalı ve kredi taleplerinin hızlı bir şekilde karşılanması sağlanmalıdır.