Geçen hafta yazımızda Kira geliri Beyannamesi unsurlarından bahsetmiş bulunmaktayım. Bu hafta yazımızda, şu huşular ile konuyu noktalamak isterim.
Kira geliri beyannamesinden nasıl ve hangi yöntemler ile indirim yapabiliriz?
Kira gelirinde gider uygulaması iki ayrı yönteme göre indirim yapılmaktadır.
* Götürü gider yöntemi
* Gerçek gider yöntemi
Götürü gider yönteminde gerçek giderler dikkate alınmadan kira gelirinin %15’i götürü matrahtan indirilir.
Ayrıca hem konut hem de işyeri kira gelirleri kazanımları için geçerlidir.
Götürü gider yöntemi seçildiği zaman iki yıl boyunca bu usulden diğer yöntem olan gerçek gider yöntemine geçiş yapılamaz.
Uygulamada önemli olan konu; mükelleflerin tercihleri uyarınca giderlerinin tespitinde kullanacakları usulün mükellef bazında beyan edilen tüm kira gelirleri açısından bütünlük arz etmesidir.
GVK uyarınca; gerçek gider usulü uygulamasında, gayrisafi hâsılattan iradın sağlanması ve idamesi için yapılan indirimi kabul edilen giderlerin indirilmesi neticesinde safi hâsılata ulaşılmaktadır Safi hasılatın belirlenmesinde indirilecek giderler sıralanmaktadır. Bu konuda dikkat edilecek konulardan bir tanesi yapılacak giderlerin bizzat kiraya veren tarafından gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Şayet Kira Kontratında yapılacak giderler hususu kiracıya ait olarak yansıtılması durumunda safi iradın tespiti açısından kiraya veren kişi tarafından indirilmesi mümkün olmamaktadır.
Gerçek Usulde İndirelecek Giderler;
Gerçek usulde gider uygulamasında ise kiraya verilen taşınmazla ilgili Gelir Vergisi Kanunu’nun 74. maddesinde sayılan giderler indirilebilmektedir.
• Kiraya veren tarafından ödenen aydınlatma, ısıtma, su ve asansör
giderleri;
• Kiraya verilen malların idaresi için yapılan ve gayrimenkulün ehemmiyeti ile mütenasip olan idare giderleri;
• Kiraya verilen mal ve haklara ilişkin sigorta giderleri;
• Kiraya verilen mal ve haklar dolayısıyla yapılan ve bunlara sarf
olunan borçların faizleri ile konut olarak kiraya verilen bir adet
gayrimenkulün iktisap yılından itibaren beş yıl süre ile iktisap bedelinin % 5’i;
• Kiraya verilen mal ve haklar için ödenen vergi, resim, harç ve şerefiyelerle kiraya verenler tarafından ödenmiş olmak şartıyla belediyelere ödenen harcamalara iştirak payları;
• Kiraya verilen mal ve haklar için ayrılan amortismanlar;
Kiraya verenin yaptığı onarım giderleri; (Emlak’ın iktisadi değerini
artıracak surette tevsii, tadili veya bunlara ilaveler yapılması için
ihtiyar olunan giderler onarım gideri sayılmaz);
• Kiraya verilen mal ve haklara ait bakım ve idame giderleri;
• Kiraladıkları mal ve hakları kiraya verenlerin ödedikleri kiralar ve
diğer gerçek giderler;
• Sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin kira ile oturdukları
konutun kira bedeli;
Kiraya verilen mal ve haklarla ilgili olarak sözleşmeye kanuna veya ilama istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlardır. Konuya ilişkin olarak belirtilmesi gereken; mükelleflerin kira gelirlerinin belirlenmesinde hükmün uygulanması açısından para cezaları ve vergi cezalarını hâsılatlarından gider olarak indiremeyecekleridir.
Kira gelirlerinin saptanmasında gerçek gider usulünü seçen mükelleflerin kiraya verdikleri gayrimenkullere ilişkin gider veya harcamalara ait belgeleri beyannamelerine ekleyerek vergi dairelerine vermeleri gerekmez ancak ilgili belgelerin zamanaşımı süresi itibarıyla muhafazası ve talep edildiği durumda ibrazı gerekmektedir.
Gerçek gider usulünü seçen vergi mükellefleri, istisna ve giderleri elde ettikleri hâsılattan indirmeleri neticesinde tespit ettikleri vergiye tabi kazançlarından, özel sigorta, bireysel emeklilik primleri ve mükellefin kendisi, eşi ve çocukları için yaptığı eğitim ve sağlık harcamaları gibi GVK’nın (Gelir Vergisi Kanun )89’uncu maddesinde hüküm altına alınan diğer harcamaları indirebilmektedirler.
Kira Gelir Beyannamesi Verileme Tarihi ve Ödeme Şekli :
2024 Yılı Kira Gelirlerinin Mart ayı sonu 31 Mart 2024 , Mart ayı hafta sonu Pazar olduğu için 1 Nisan 2024 akşamına kadar ilgili vergi dairesine beyanname ile beyanı gereklidir.
Takvim yılı içerisinde yurt dışına çıkanlar, ülkeyi terk etme tarihinden önceki 15 gün içinde beyannamelerini vermek zorundadırlar. Ölüm durumunda ise; mirasçılar tarafından beyanname ölüm tarihin den itibaren dört ay içinde verilmeli ve beyannamede hesaplanan verginin birinci taksidi Mart ayının sonuna kadar, ikinci taksidi ise Temmuz ayının sonuna kadar ödenmelidir.
Ayrıca Gelir İdaresi Başkanlığı Mükellefler ile ilgili bilgileri data sistemi içeresinde “Hazır Beyan Sistemi” adı altında hazır olarak sunmakta, mükellef ise tespitleri sistem üzerinden doğrulama ile beyannamesini, Gelir İdaresi Başkanlığının İnternet sitesinden onaylayabilmektedir.
Beyanname verildikten sonra hesaplanan verginin iki taksitte (Mart – Temmuz) ödenmesi gerekiyor. (31 Mart 2024 – 31 Temmuz 2024 )
BEYANNAME VERİLMEMESİNİN HUKUKİ SONUÇLARI
Vergi beyannamelerinin süresinde verilmemesi durumunda I. derece usulsüzlük suçu işlenmiş olur. Bunun yanı sıra usulsüzlük re’sen takdir gerektirmekte ise ceza iki kat olarak kesilir.
Peki mükellef beyannamesini süresinde vermez ise hangi yaptırımlar ile karşı karşıya kalmaktadır ?
VUK’nun 371’nci maddesi kapsamında pişmanlık ve ıslah hükümlerinden yararlanmak suretiyle beyannamesini verebilir, burada vergi ziyaı ve ceza olmaz usulsüzlük cezası kesilir.
VUK’nun 371’nci maddesi kapsamında pişmanlık ve ıslah hükümlerinden yararlanıp beyannamesini vermez ise ayrıca vergi zıyai cezası kesilecektir ve vergi ziyaı ve usulsüzlük cezasından ağır olanıyla yaptırımı gerçekleşecektir.
Yazımızda son cümle olarak ; “Vergi: Helal kazancın tacı, ekonominin ilacıdır.” , yazıp sağlık ve huzur ile dolu günler dilerim.