SUAT DENİZ - Türkiye'nin eski bankalarından olan ve uzun yıllar çiftçilere destek veren Milli Aydın Bankası'nın yaklaşık 100 yıllık binası, kültür ve sanat merkezi olarak hizmet verecek.
Milli Aydın Bankası, Aydın'ın sembol ürünü incir üreticisinin finansman sorunlarını çözmek amacıyla Kazım Nuri Çörüş, Nazmi Topçuoğlu ve Ahmet Sarı öncülüğünde yirmi üretici tarafından nizamnamesi hazırlanarak, kentteki Kurşunlu Han'ın avlusunda sade bir törenle kuruldu. Yasal işlemlerini sancılı bir süreç sonunda tamamlayarak 1914'de faaliyete geçen banka, bugün sevgi yolu olan alandaki binada, tarımsal üretme katkıda bulunmak amacıyla kooperatifçilik anlayışı içerisinde çiftçiye hizmet vermeye başladı.
Merkezinin 1983 yılında İzmir'e nakledilmesiyle bankanın atıl kalan binası, Aydın'ın tarihi ve kültürel zenginliğine kazandırılmak amacıyla Aydın Belediyesi'nce devralınarak restorasyonu gerçekleştirildi ve giriş katı sergi salonu, birinci katı Kuvayi Milliye Müzesi ve sivil toplum kuruluşları için tahsis edilen
- Aydın'ın markası
Aydın Eski Eserleri Sevenler Derneği Yönetim Kurulu üyesi tarihçi yazar Merhmet Özçakır, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kentte markası haline gelen değerlerin kent kimliği açısından ödemli olduğunu vurguladı. Aydın'nın markaları arasında da incir, Aydın Tekstil, Nazilli Sümerbank ve Milli Aydın Bankası'nın bulunduğunu bildiren Özçakır, şu bilgileri verdi:
"Osmanlı'da, özellikle yabancılar, 19. Yüzyılın ikinci yarısından başlayarak ticareti desteklemek ve borç talebini karşılamak amacıyla banka kurmuşlardı. Ancak, Müslüman-Türk tüccar ve toprak sahipleri, yabancılardan ve azınlıklardan bağımsız olarak parasal konularda kendileri için gerekli kaynakları yaratmak ve güvence altına alabilmek için örgütlenme çabalarına girmişlerdi. Bu yıllarda Ziraat ve Osmanlı bankalarından sonra hizmete açılan Milli Aydın Bankası, Ege'ye dağılmış şubeleriyle kentin markası ve gurur anıtı olmuştur. Aydın'da Akseki Bankası adıyla açılan ilk yerli bankası ile Milli Aydın Bankası tarihsel süreçte kentin ekonomisine ve ticari gelişmesine damga vurmuştur."
Özçakır, 21 Ağustos 1915 tarihinde Milli Aydın Bankası'nın bir kolu olarak, bugün TARİŞ ismiyle faaliyetini sürdüren 'Kooperatif Aydın İncir Müstahsilleri Anonim Şirketi'nin kurulduğunu, işgal yıllarında Yunanlıların el koymasıyla zor günler yaşayan bankanın genç Türkiye Cumhuriyeti ile birlikte parlak günlerine döndüğünü belirtti. Milli Aydın Bankası'nın yıllar sonra TMSF'na devredildiğini, son olarak 1982 yılında TARİŞBANK adıyla İzmir merkezli olarak hizmet vermeye devam ettiğini ifade eden Özçakır, bu bankanın da tasfiyesiyle Milli Aydın Bankası'nın tarihin sayfaları arasına anı olarak yerleştiğini, ilk faaliyet gösterdiği 100 yıllık binanın kalan önemli bir mirası olduğunu vurguladı.
-3 Şubat açılış
Aydın Belediye Başkanı Özlem Çerçioğlu da kentin kültür mirasları arasında yer alan Milli Aydın Bankası binasını geleceğe taşıma kararı ile kamulaştırıp, restorasyonunun artından halkın hizmetine kazandırmayı hedeflediklerini bildirdi. Aydın'da çiftçiye uzun yıllar destek sağlayan, kent ekonomisinin gelişmesine katkıda bulunan bankanın merkez binasının artık kültür ve sanat faaliyetlerinin merkezi olacağını belirten Çerçioğlu, şunları söyledi:
"Milli Aydın Bankası Kültür Merkezi'nde etnografik eserler, yöresel efe giysilerinin yanı sıra, resim, heykel, fotoğraf, ve pek çok farklı sanat dallarındaki sergiler yer alacak. Kültür merkezimiz sadece sergilere değil, çeşitli kurs, seminer gibi etkinliklere yıl boyunca ev sahipliği yapacak."
Muhabir: Suat Deniz
Yayınlayan: Serdar Yılmaz