Yaşar Üniversitesi, Elektrik ve Enerji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ali Rıza Karacan, Gaziemir ilçesinde, kurşun üreten bir fabrikanın faaliyette olduğu dönemde radyasyonlu atıklarının toprağa gömüldüğü iddialarıyla ilgili yaptığı açıklamada, radyoaktif atıkların, kansere ve kısırlığa yol açabileceğini söyledi.
Karacan, Yaşar Üniversitesi'nden yaptığı yazılı açıklamasında, yüksek seviyeli radyoaktif atıkların tespit edildiği ilçede, gelecekte kanser ve üreme yetersizliği gibi olumsuz etkilerin görülebileceğini ileri sürerek, 20 Akdeniz ülkesi ile imzalanan İzmir protokolünü hatırlattı.
Karacan, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) tarafından daha önce belirtilen değerlerin üzerinde radyasyon tespit edilen ilçede yaşanabilecek sağlık sorunlarına dikkati çekerek, Türkiye'de yılda yaklaşık 2,6 milyon ton tehlikeli atığın ortaya çıktığını belirtti.
Kurşun, alüminyum, cıva gibi metal ve ağır metallerden oluşan tehlikeli ve zehirli atıkların hem yüksek kanser riskine hem de üreme üzerinde olumsuz etkilere yol açabileceğini öne süren Karacan, "Yapılan bilimsel araştırmalar bu tür tehlikeli ve zehirli atıklara maruz kalmanın kısırlığa katkıda bulunabileceğini, doğumdan sonra bebeğin sağlığını etkileyebileceğini ve genetik kusurların gelecek nesillere aktarabileceğini göstermekte. Bu tehlike hem erkek hem de kadınlar için mevcuttur" ifadelerini kullandı.
- "İzmir protokolü unutulmamalı"
Fabrikaya getirilen radyasyonlu atığın Türkiye'de üretilmediği, kaçak yollarla getirildiği iddialarını da değerlendiren Karacan, İzmir Protokolü olarak bilinen ve 1 Ekim 1996 yılında imzalanan "Akdeniz'in Tehlikeli Atıkların Taşınması ve Bertarafı Nedeniyle Kirlenmesinin Önlenmesi Protokolü'nü" hatırlattı.
Tehlikeli atıkların çevre ve insan sağlığına zarar vermeden bertaraf edilmesine ilişkin hükmü içeren maddenin unutulmaması gerektiğini kaydeden Karacan, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
"Türkiye dahil 20 Akdeniz ülkesinin taraf olduğu sözleşmenin 6. eki olarak hazırlanan protokol ile bu 20 ülkenin tehlikeli atıklardan kaynaklanan kirlenmeye karşı korunması amacıyla atıkların üretiminin azaltılması, üretildikleri ülkelerde bertaraflarının sağlanması amaçlanmıştır.
Ancak üretimlerinin kaçınılmaz olması durumunda ise protokol yönetimlerinin çevreyle uyumunun sağlanması temel alınarak atıkların transit taşınması, bölgesel işbirliği, yasal olmayan trafiğe ilişkin önlemler ve gelişmekte olan ülkelere tazminat gibi konularda tedbirler getirmekte. Dolayısıyla kent bu protokolü unutmamalı, radyasyonlu atığın kaçak yollarla getirildiğinin kesin tespiti sonucunda tazminat hakkını kullanmalı."
Muhabir: Ahmet Bayram
Yayınlayan: Nevbahar Kabaklı