Suudi Arabistan'dan Araplar için BMGK'da daimi üyelik talebi

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) geçici üyeliğini reddeden Suudi Arabistan, BM'de Araplar için ayrı bir daimi üyelik koltuğu istedi.

BMGK geçici üyeliğine geçen ay 2 yıllığına seçilen Suudi Arabistan'ın, BM Daimi Temsilcisi Abdullah bin Yahya el-Muallimi, ülkesinin üyeliği reddettiğini bildirmesinin ardından, BM Güvenlik Konseyi'nin Ortadoğu konularında başarısızlığını gerekçe göstererek, Araplar için ayrı bir daimi üyelik talep etti.

Büyükelçi el-Muallimi, veto sisteminin terk edilmesi veya kullanımının sınırlanması şeklinde kapsamlı bir reform çağrısında bulunarak, "Veto sisteminin kötüye kullanılmasıyla BMGK'nın gözetiminde, Suriye krizi devam ediyor, rejim kendi halkına acımasızca baskı uyguluyor, öldürüyor, milyonlarca insanı yerinden ediyor" ifadesini kullandı.

BMGK'nın yapısı ve seçim

Savaş kararları dahil yaptırım gücü olan siyasi kararlar alan BM'nin en güçlü organı olan BMGK'da, ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin'den oluşan 5 ülke sahip olduğu daimi üyelik koltuğu sayesinde, kendi menfaatlerine uygun olmayan kararlar için veto yetkisini kullanabiliyor. Suriye krizinin başlamasından bu yana BMGK'ya gelen 3 karar, bu yetkiye sahip Rusya ve Çin tarafından veto edilmişti.

15 üyeli BMGK'yı oluşturan diğer 10 üye ise, her yıl 5 üye olmak üzere 2 yıllığına geçici üyeliğe seçiliyor. Seçimin bölgere göre dağılımı şu şekilde gerçekleşiyor; Afrika'dan 3 üye, Asya-Pasifik'ten 2 üye, Doğu Avrupa'dan 1 üye, "Batı Avrupa ve diğerleri" grubundan 2 üye, Latin Amerika ve Karayipler'den 2 üye.

Suudi Arabistan, Asya Pasifik Grubu'dan 2014-2015 dönemi için seçilmişti. Arap ülkeleri, Asya-Pasifik ve Afrika bölgelerinden seçime girerken, resmi bir kural olmamasına karşın her yıl bir Arap ülkesinin BMGK'da temsilcisi bulunuyor.

Öte yandan, BM'ye üye tüm ülkelerin (193 ülke) oluşturduğu Genel Kurulu'un, demokratik yapısına rağmen, aldığı kararların BMGK'nın talimatı olmadan hiçbir yaptırım gücü bulunmuyor.