Bir kızgınlık anında da söylenmiş olsa “Keşke Yunanlılar Galip Gelseydi” sözü, üzerinde durulmaya değer.
Sahi Türkler için “Kurtuluş Savaşı”, Yunanlılar için “Anadolu Seferi, olan Türk-Yunan Savaşında Yunanlılar üstün gelseydi ne olurdu? Bunu tahmin etmek zor değildir. Ama “tahmin etmek” sözü de fazladır. Çünkü Yunanlılar, 15 Mayıs 1919’da İzmir’e asker çıkardıklarından 26 Ağustos 1922 Büyük Taarruz’a kadar Batı Anadolu’nun büyük bir bölümünü işgal altında tuttular ve burayı Helenleştirmek için birçok girişimde bulundular. İşgalin somlarına doğru bölgede “İyonya Devleti” adı altında bir yönetim de kurdular. Amaçları bir süre sonra bu özerk devleti Yunanistan’a katarak Büyük Yunanistan hedefine yaklaşmaktı.
Yunanlılar, 20 Temmuz 1920’de Doğu Trakya’yı da işgal ettiler. Yaklaşık iki yıl da burada hüküm sürdüler.
İşgal edilen yurt parçalarında Türk okullarında nasıl bir eğitim yapıldığını ve öğretmenlerin nasıl bir zorluk içinde bulunduğunu Edirne’de çıkan Temin gazetesindeki bir haberden anlamak mümkündür. Yunan işbirlikçi bir Türk’ün gazetesi olan Temin, 9 Nisan 1921’de şöyle yazıyor:
“Hürriyet ve İstiklal Şenlikleri Programı: Askeri geçitler, top atışları, fener alayları yanında Metropoliten Kilisesinde şükran ayini, Kral Konstantin Caddesi’nde askerî kıtalar ve bütün okulların öğrencileri geçit töreni yapacak. Hürriyetin kazanılmasında hayatlarını feda etmiş olanlar namına çelenkler konulacak, gece şehrin başlıca caddelerinde okullar ve esnaf kurulları tarafından vatan şarkıları söylenerek bir taraftan da toplar atılarak ‘icrai şadumani’ edilecektir. (şenlik yapılacaktır.)”
Vatan, hürriyet, kahramanlık, kurtuluş şenliği gibi kavramlar, bağımsızlık mücadelelerinin edebiyatına aittir. Türkler, Namık Kemal’den beri bu kavramlara aşinadır. Tam da şimdi, vatanlarının kurtuluşu için bunları kullanmaktadırlar. Aynı sözcüklerin, Yunanlılar tarafından Yunan bağımsızlık savaşı döneminde kullanılması da doğaldır. Fakat şimdi aynı kutsal kavramların istilacı bir devlet tarafından kullanılması, Türklerin kulaklarını tırmalamış olmalıdır… Hele de bunun Türkçe bir gazete tarafından, herhangi bir zor kullanılmadan yazılması… Gazetenin sahibi Neyir Mustafa, 150’liklerdendir. Daha sonra Atina’da da Yunan hizmetine devam edecektir.
BİR ÖĞRENCİNİN ANLATTIKLARI
İstanbul’da Darülmuallimîn ve Darülmuallimât Mezunları Cemiyetinin 31 Mayıs 1922 günü yaptığı bayramlaşma toplantısında Edirne’den iki gün önce gelmiş bir kız çocuğunun anlattıkları, Yunanlıların işgali altındaki yerlerde nasıl bir eğitim uygulandığını anlatması açısından önemlidir.
Sekiz yaşındaki bu kız, Yunanlıların Edirne’yi işgali üzerine Kız Okuluna atadıkları bir Rum öğretmenin telkinleri altında okumuştur. Babasının şehit olduğunu söyleyen kız, sabahları derse girerken Rum öğretmenin Müslüman çocuklara zorla istavroz çıkarttırmakta olduğunu söylemiştir. Kendisinin hangi marşı bildiği sorulunca, “Konstantin Marşı’nı biliyorum. İsterseniz okuyayım. Öğretmen bana bunu öğretti. Fakat ayağa kalkmalısınız. Konstantin çok büyük adammış” demiştir. Rum öğretmenin başka neler öğrettiği sorusuna ise “Türkler en fena bir milletmiş, bize sınıfta bunu öğrettiler” diye konuşmuştur.
Öğretmen Haydar Bey, bu toplantıda gazetenin ifadesiyle “pek haklı olarak” şöyle konuşmuştur: (… ile geçilen yerler okunamamıştır)
“İşte görüyorsunuz ki Edirne’den birkaç gün önce gelen bu kızcağız gibi daha binlercesi istila altında (…) yavaş yavaş unutuyor. Türkleri (…) politikasını kullanan Yunan devleti tarafından istila altında kalan memleketlerdeki çocuklarımıza böyle fena telakkiler icra ediyorlar. Onların Müslümanlara böyle hakaret etmelerine karşılık kendi öğrencilerimize vatan ve millet dersini vermekte bile tembellik gösteriyoruz. Eğer bu milleti kurtarmak istiyorsak ve yine bu milletin kurtarılması için öğretmenlerin irfan dağıtması lüzumuna inanıyorsak görevlerimizi yaparak yavrulara önce millî duyguları, vatan hisleri telkin etmeliyiz.”
